Logical Levels van Bateson & Dilts
De Logical Levels van Robert Dilts & Gregory Bateson bieden een krachtige structuur om gedragsverandering, leiderschap en communicatie diepgaand te begrijpen én te sturen. Het model helpt om snel te herkennen op welk niveau een probleem of verandering zich afspeelt, zodat je gerichte en duurzame interventies kunt doen.
De zes logische niveaus
Omgeving
Wat gebeurt er om je heen?
Dit niveau gaat over externe omstandigheden: waar, wanneer en met wie iets plaatsvindt. Verandering op dit niveau is meestal oppervlakkig.Gedrag
Wat doe je?
Je zichtbare handelingen.Vaardigheden / Capaciteiten
Hoe doe je het?
De strategieën, kennis en competenties die je inzet om gedrag te realiseren.Overtuigingen en Waarden
Waarom doe je het?
Hier ligt de motivatie: wat je belangrijk vindt en wat je gelooft over jezelf, anderen of de wereld. Overtuigingen kunnen belemmerend of bekrachtigend werken.Identiteit
Wie ben je?
Je zelfbeeld en rol. Wanneer iemand zegt: "Zo ben ik nu eenmaal", zit je op dit niveau. Identiteitsverandering is krachtig, maar vraagt zorgvuldige begeleiding.Zingeving / Missie
Waarvoor doe je het?
Dit hoogste niveau gaat over je bijdrage aan een groter geheel: je purpose. Het geeft richting en inspiratie aan alle onderliggende lagen.
Waarom ik dit model gebruik?
Het model helpt coaches, leiders en ondernemers om gesprekken snel te verdiepen en vastgelopen situaties effectief te ontrafelen. Door te achterhalen op welk niveau een vraagstuk écht speelt, kun je veel gerichter begeleiden, sturen of veranderen.
Bijvoorbeeld:
Gedragsproblemen lossen zich zelden op door alleen naar gedrag te kijken.
Teamconflicten hebben vaak wortels op het niveau van overtuigingen of identiteit.
Effectieve leiderschapsgroei vraagt vaak ontwikkeling op het niveau van identiteit en missie.
Praktisch aan de slag
Wil je dit model ook eens gebruiken? Begin met een eenvoudige oefening: stel bij elk vraagstuk dat je tegenkomt de zes logische vragen: Wat gebeurt er? Wat doe ik? Hoe doe ik dat? Waarom doe ik dat? Wie ben ik in deze context? Waar draag ik aan bij?
Deze reflectie brengt helderheid, inzicht én beweging.